Ορθορεξία: Διαταραχή;

Ο όρος ορθορεξία, διατυπωμένος για πρώτη φορά το 1997 από τον Steven Bratman, χαρακτηρίζει την εμμονή κάποιων ανθρώπων να αποκλείουν από την διατροφή τους οτιδήποτε θεωρούν ανθυγιεινό.Τα μέλη της ιατρικής κοινότητας, ωστόσο, δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε μια κοινή απόφαση για το αν η ορθορεξία συνιστά πράγματι μια αυτόνομη κατηγορία διατροφικής διαταραχής ή αν είναι απλώς μια ειδική περίπτωση ανορεξίας. Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της και γιατί αποτελεί αντικείμενο διαμάχης για τους ειδικούς;

Τι είναι η ορθορεξία; Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις ανθρώπων για τους οποίους η ιδέα της υγιεινής διατροφής ανάγεται σε εμμονή με αποτέλεσμα να υιοθετούν ακραίες διατροφικές συνήθειες οι οποίες αποβαίνουν τελικά επιζήμιες για την υγεία τους. Θεωρώντας ότι ελάχιστα τρόφιμα είναι πραγματικά υγιεινά, αποκλείουν από την δίαιτά τους οποιαδήποτε μαγειρεμένη ή επεξεργασμένη τροφή και αυτοπεριορίζονται στην αυστηρή χορτοφαγία ή την αποκλειστική κατανάλωση ωμών τροφών. Καθώς διευρύνουν ολοένα και περισσότερο την λίστα των «απαγορευμένων» τροφών, η σίτισή τους καταλήγει εξαιρετικά περιορισμένη σε ποικιλία και διατροφική αξία. Οι επιβλαβείς για την υγεία συνέπειες είναι πολλές με σοβαρότερες την υπερβολική απώλεια βάρους, την αναιμία και την οστεοπενία που θεωρείται προάγγελος της οστεοπόρωσης. Οι περισσότεροι γιατροί όμως, αγνοώντας την ορθορεξία, ακόμα και ως όρο, χαρακτηρίζουν τους ασθενείς με την παραπάνω διατροφική συμπεριφορά ως ανορεξικούς.

Οι διαφωνίες των ειδικών Η Ένωση για τις Διατροφικές Διαταραχές της Ουάσιγκτον, η οποία εκπροσωπεί πάνω από 35 Οργανισμούς των ΗΠΑ που ασχολούνται με τις διατροφικές διαταραχές, υποστηρίζει ότι η ορθορεξία πρέπει να καταχωρηθεί ως αυτόνομη κατηγορία διατροφικής διαταραχής στην βίβλο των ψυχιατρικών παθήσεων, δηλαδή στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM). Με αυτό τον τρόπο θεωρεί ότι θα δοθεί η δυνατότητα στους ειδικούς να διακρίνουν τα ειδικά χαρακτηριστικά της ορθορεξίας και να μην τα συγχέουν με εκείνα της ανορεξίας ώστε να αποφεύγουν τις λαθεμένες διαγνώσεις. Η ορθορεξία όμως δε συμπεριλαμβάνεται τελικά στη λίστα των νέων διαταραχών που παρουσιάζονται στο προσχέδιο για την ανανεωμένη εκδοχή του DSM, η οποία πρόκειται να εκδοθεί το 2013. Η καταχώρηση μιας διαταραχής στο DSM έχει βαρύνουσα σημασία διότι από αυτήν εξαρτάται η ασφαλιστική κάλυψη των ασθενών και η εξεύρεση ερευνητικών κονδυλίων. Η επίσημη έως τώρα αιτιολογία για την απουσία της ορθορεξίας από την λίστα των νέων διαταραχών είναι ότι δεν υφίσταται ακόμη αφενός εκτεταμένη επιστημονική γνώση του συνδρόμου και αφετέρου διευρυμένη κλινική αποδοχή.